Κεντητήριο

Με το χέρι ή με την χρήση κεντητικών μηχανών καλλιτεχνούνται τα εκκλησιαστικά και λειτουργικά άμφια (στιχάρια, φελόνια, ωμοφόρια, μανδύες, επιτάφιοι, βήλα ή παραπετάσματα, ποδέες ιερών εικόνων, κ.λπ.), με υλικά όμοια των παλαιών χρυσοκέντητων. Αντίγραφα παλαιών ή μερικώς διασκευασμένων σχεδίων αρχαίων κειμηλίων, αλλά και αυτούσιες νέες συνθέσεις, εκτελούνται με ακρίβεια, κόπο και προσήλωση, διασώζοντας βελονιές που παραδίδονται από γενιά σε γενιά.

Το πιο δύσκολο μέρος της όλης εργασίας είναι το κέντημα των προσώπων, ιδιαίτερα σε μικρά επιθέματα και επιτραχήλια. O παρατηρητής μένει εντυπωσιασμένος, καθώς οι βελονιές θαρρείς πως είναι πινελιές με χρώματα που εναλλάσσονται ανεπαισθήτως, για να αποδώσουν μορφές εξαϋλωμένες, μορφές αγγέλων και αγίων.

Το στόλισμα (ποίκιλμα), που αποτελεί ξεχωριστό τομέα του κεντητηρίου, γίνεται με πούλιες πάνω στις ριζούλες, με κοράλλια, τιρκουάζ, μαργαριτάρια (αληθινά και πέρλες), γυάλινες πέτρες και ημιπολύτιμους λίθους.

Ο Επιτάφιος του Ιερού Κοινοβίου έχει κεντηθεί με πρότυπο παλαιούς επιταφίους ιερών μονών του Αγίου Όρους αλλά και άλλων. Είναι κεντημένος εξ ολοκλήρου στο χέρι, με μεταξωτή κλωστή πάνω σε ολομέταξο ύφασμα, διπλής υφάνσεως, χρώματος κόκκινου. Τα πρόσωπα, τα χέρια και τα πόδια δουλεύτηκαν με την ίδια κλωστή, άλλοτε μονόκλωνη και άλλοτε δίκλωνη, κατά μίμηση του αγιογραφικού πινέλου σε φορά και απόχρωση, ώστε να αποδοθεί, κατά το δυνατόν, η βίωση του πάθους στην έκφραση των προσώπων. Ο κεκοιμημένος Χριστός εικονίζεται στον τάφο, όμως την κεφαλή του εναγκαλίζεται στα γόνατά της η Κυρία Θεοτόκος. Στα πόδια του και στην κεφαλή του στέκονται με δέος και θλίψη δύο όρθιοι άγγελοι, ενώ δύο άλλες δυάδες αγγέλων πετούν επάνω από το σώμα του κλαίοντες και φρίττοντες. Κάτω από τον τάφο εικονίζεται ένα εξαπτέρυγο και ένα πολύομμα. Περιτριγυρίζεται από διάκοσμο βυζαντινής τεχνοτροπίας, ενώ μέσα στο φόντο είναι διάσπαρτα αστέρια, όλα από μεταξωτή χρυσόχρωμη και διάλευκη κλωστή. Τα ενδύματα της Παναγίας και των αγγέλων είναι κεντημένα επίσης με μεταξωτή τρίκλωνη κλωστή στο χρώμα που αρμόζει σε κάθε πρόσωπο και στην όλη εικόνα του πένθους. Φέρει μοναχά την επιγραφή «Ο επιτάφιος Θρήνος» και σε σημείο κεκρυμμένο το: «Ι.Κ. Ορμυλίας ,βιε´».

 N7k5947sm1
Λεπτομέρεια κεντητής ιερατικής στολής
 N7k6187sm
Φλεγομένη Βάτος, ποδέα προσκυνηταρίου
 N7k5944sm
Κεντητή ιερατική στολή
Dscn0267sm
Κεντητή ιερατική στολή
 N7k5932sm
Κεντητήριο
 N7k6153sm1
Μέγα αγγελικό Σχήμα

Απόλυτα επιτυχής είναι η μερική μεταφορά σκηνής από τη μνημειακή ζωγραφική σε αρχιερατικό σάκκο. Πρόκειται για την παράσταση της Εις Άδου Καθόδου από το παρεκκλήσιο της Μονής της Χώρας, που κοσμεί την πίσω πλευρά του αμφίου. Στην μπροστινή πλευρά έχει τοποθετηθεί η Γέννηση του Χριστού. Η φωτεινή, χαρούμενη σύνθεση δένεται αρμονικά με το κυανό βάθος του βελούδου. Στα ενδύματα των μορφών κυριαρχεί το χρυσό και το ασήμι. Το μετάξι αποδίδει απαλά τα σαρκώματα. Διακρίνονται για την εκφραστικότητά τους τα στηθάρια των τεσσάρων Ευαγγελιστών από το ίδιο σύνολο.

Πάνω σε κόκκινο ατλάζι, με την ίδια τεχνική, έχουν αποδοθεί οι μορφές των αγίων Βασιλείου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου για το ζεύγος των επιθημάτων του ηγουμενικού μανδύα της Σιμωνόπετρας.

Περίτεχνο είναι και το μεταξωτό επιτραχήλιο -«Δέησις Ιερού Κοινοβίου Ευαγγελισμού Ορμυλίας Αιμιλιανώ Αρχιμανδρίτη»-, που εικονίζει οκτώ Ιεράρχες και στην κορυφή τον Ευαγγελισμό, ενώ ο τράχηλος είναι κεκοσμημένος με πολυόμματα χερουβίμ και ανάμεσά τους διακρίνεται ο δωδεκαετής Χριστός.

Το Μεγάλο Σχήμα και το Πολυσταύριο, που φορούν οι μοναχοί κατά την κουρά τους και δεν θα το αποχωριστούν ποτέ, αποτελεί εργόχειρο όλων των αδελφών. Στις ελεύθερες ώρες τους, συνδυάζοντας την τέχνη του κεντήματος με την τέχνη της αδιαλείπτου προσευχής, κεντούν επάνω στο μαύρο φόντο του Μεγάλου Σχήματος, με κόκκινη μεταξωτή κλωστή, τον Σταυρό στο κέντρο και δεξιά και αριστερά τη Λόγχη και τον Σπόγγο. Με σωριασμένο κάτω από τον Σταυρό το κρανίο του Αδάμ, το Μεγάλο Σχήμα απεικονίζει συμβολικά την ήττα του θανάτου και τον θρίαμβο της ζωής.

Το Πολυσταύρι, ο λεγόμενος «ανάλαβος», που για κάθε μοναχό συμβολίζει τον αναλαμβανόμενον σταυρόν του Κυρίου επί τους ώμους του, συντίθεται με περίτεχνους κόμπους, οι οποίοι δένονται σχηματίζοντας σταυρούς, όπως περίτεχνα δημιουργούνται και τα κομποσκοίνια με τους εννέα σταυρούς ανά κόμπο που πλέκονται στα δάκτυλα.