ΤΟ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ

ΤΟ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

«κάλλιστόν τε καὶ ἄριστον καὶ ἥδιστον ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσθαι» (Ξενοφών, Οικονομικός 6:11)

Κάθε μοναστήρι είναι ένα κομμάτι του ουρανού στον κόσμο, για να θυμίζει ότι η ανθρώπινη φύση έχει πλαστεί για κάτι ανώτερο και ότι η ενασχόληση με τα καθημερινά και φθαρτά μπορεί να γίνει τρόπος αναγωγής στα ουράνια, όταν προσφέρεται ευχαριστιακά και δοξολογικά στον Θεό.

Έτσι η εργασία στους κήπους και τους αγρούς θυμίζει την εντολή που έδωσε ο Θεός προς  τους Πρωτοπλάστους, όταν τους έβαλε στον Παράδεισο, να εργάζονται και να φυλάττουν τα έργα του Θεού.

Ως εκ τούτου, οι αδελφές της Ορμύλιας, μόλις εγκαταστάθηκαν στο αγιορειτικό μετόχι έθεσαν ως πρώτο μέλημά τους την καλλιέργεια της γης. Ο κάμπος ήταν τότε χέρσος, ακαλλιέργητος.

Σήμερα, στο αγρόκτημα της Ιεράς Μονής Ορμυλίας υπάρχουν ελαιώνες και οπωροφόρα δένδρα –  μηλιές, αχλαδιές, πορτοκαλιές, ακτινίδια, μανταρινιές, βερυκοκιές, ροδακινιές, ροδιές και κυδωνιές -, από τα οποία διασφαλίζονται με την επιμελή φροντίδα των αδελφών τα φρούτα κάθε εποχής.  Καλλιεργούνται επίσης όλα τα εποχιακά λαχανικά.

Στο ποιμνιοστάσιο εκτρέφονται αιγοπρόβατα και κότες. Το γάλα και τα αυγά χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών της πολυμελούς αδελφότητας και την παρασκευή εδεσμάτων για τους προσκυνητές.

Από τα αγροτικά προϊόντα των περιβολιών, των κήπων και του ποιμνιοστασίου παρασκευάζονται με μοναστηριακό παραδοσιακό τρόπο εδέσματα, τα οποία διατίθενται και στο πωλητήριο που βρίσκεται εντός του περιβόλου της Ι. Μονής, όπως χειροποίητα ζυμαρικά, τραχανάς, ελαιόλαδο, ελιές, μαρμελάδες, βότανα, λικέρ.

ΟΙ ΕΛΑΙΩΝΕΣ

Η Ελιά, το ευλογημένο δέντρο, για τους Έλληνες είναι ιστορία, παράδοση, ρίζες και ταυτότητα. Ο Όμηρος ονόμαζε την ελιά «υγρό χρυσάφι της διατροφής», ο Αριστοτέλης θεωρούσε την καλλιέργειά της επιστήμη, ενώ ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε το λάδι ελιάς ως φάρμακο. Το κλαδί της συμβολίζει την ειρήνη, αλλά θυμίζει και το στεφάνι της νίκης στους αρχαίους αγώνες.

Οι κάτοικοι της Μεσογείου, προσαρμόζοντας τις ανάγκες τους στις δυνατότητες του φυσικού τους περιβάλλοντος, ανέδειξαν την ελιά και το λάδι σε βασικά στοιχεία της καθημερινότητάς τους, χρησιμοποιώντας τα για τη διατροφή τους, τον φωτισμό και ως φάρμακο. Αλλά και στην Αγία Γραφή επανειλημμένως γίνεται αναφορά στη λατρευτική χρήση του ελαίου. Ο πνευματικός λοιπόν συμβολισμός της ελιάς γεννήθηκε και αναπτύχθηκε όπου και ο Χριστιανισμός.

Στον εύφορο κάμπο της Ορμύλιας, της Χαλκιδικής γενικότερα, βασίλισσα είναι η ελιά. Οι ελιές Χαλκιδικής χαρακτηρίζονται για το μεγάλο τους μέγεθος και την καλή  αναλογία σάρκας προς πυρήνα. Έχουν χρώμα πράσινο, λεπτό φρουτώδες άρωμα και γεύση ελαφρώς πικρή και πικάντικη. Απουσιάζει η αίσθηση λιπαρότητας, λόγω της από αιώνων προσαρμογής των ελαιόδενδρων στις ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής.

Όταν το 1974 οι μοναχές εγκαταστάθηκαν στο αγιορειτικό μετόχι, ο κάμπος της Ορμύλιας δεν ήταν όπως σήμερα. Υπήρχαν μουριές για την εκτροφή μεταξοσκώληκα. Οι άλλες καλλιέργειες ήσαν περιορισμένες. Στις πλαγιές έβλεπε κανείς διάσπαρτες αιωνόβιες ελιές, τις λεγόμενες «Καλογερικές», που επιβίωναν στον χρόνο δηλώνοντας την ιστορική συνέχεια του τόπου. Οι μοναχές φρόντισαν, στη γη που τις υποδέχθηκε, να φυτέψουν ελιές. Με την πάροδο των χρόνων ο κάμπος της Ορμύλιας έχει γίνει ένας απέραντος καταπράσινος ελαιώνας.

Οι ελαιώνες του Ιερού Κοινοβίου καταλαμβάνουν σήμερα αρκετή έκταση. Η καλλιέργεια των ελαιών δεν είναι απλή υπόθεση. Η πλούσια καρποφορία απαιτεί διαρκή φροντίδα και επιμελή ενασχόληση κατά τη διάρκεια ολόκληρου του έτους.

Τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο, όταν έχουν ωριμάσει οι ελιές, γίνεται μεγάλη παγκοινιά. Σύνολη δηλαδή η μοναστική αδελφότητα αφήνει τα υπόλοιπα διακονήματα και επιδίδεται στην ελαιοσυγκομιδή. Η επαφή με την κτιστή δημιουργία του Θεού καθίσταται αιτία δοξολογίας και ευχαριστίας προς τον Δημιουργό του παντός και αποτελεί ειδική ευλογία για τις αδελφές.

Στις προτεραιότητες του Μοναστηριού σήμερα είναι η παραγωγή νέων προϊόντων με παραδοσιακές μεθόδους και σεβασμό στο περιβάλλον. Οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς οδήγησαν στην ανάγκη απόκτησης Πιστοποιητικών Διαχείρισης Ποιότητας & Ασφάλειας Τροφίμων κατά τα Διεθνή Πρότυπα ISO 9001 & ISO 22000, καθώς επίσης και Πιστοποιητικού Βιολογικών Προϊόντων. Η βράβευση των προϊόντων σε Διεθνείς Διαγωνισμούς Ποιότητας Τροφίμων αποτελεί την καλύτερη επιβράβευση της προσπάθειας αυτής!

Η σημασία της ελιάς και του λαδιού για την Εκκλησία

Η ελιά είναι δένδρο ευλογημένο. Πολλές είναι οι αναφορές για την ελιά στα εκκλησιαστικά κείμενα. Εις την «Γένεσιν» της Παλαιάς Διαθήκης αναφέρεται πως ο Νώε μετά τον κατακλυσμό « …πάλιν ἐξαπέστειλε τὴν περιστερὰν ἐκ τῆς κιβωτοῦ. Καὶ ἀνέστρεψε πρὸς αὐτὸν ἡ περιστερὰ τὸ πρὸς ἑσπέραν, καὶ εἶχε φύλλον ἐλαίας, κάρφος ἐν τῷ στόματι αὐτῆς, καὶ ἔγνω Νῶε, ὅτι κεκόπακε τὸ ὕδωρ ἀπὸ τῆς γῆς.» (Γεν. Η 10-11). Δεν χαροποίησε λοιπόν τον Νώε η επιστροφή της περιστεράς, αλλά ο κλαδίσκος της ελιάς, που σήμαινε το τέλος του κακού και ήταν άγγελμα χαράς, αγαλλιάσεως, ειρήνης, καταλλαγής, σωτηρίας από τον κατακλυσμό, αλλά και σύμβολο νίκης. Ήταν ένα σημάδι της ευσπλαχνίας του Θεού. Επίσης στο Όρος των Ελαιών πολλές φορές προσευχήθηκε ο Χριστός.

Το λάδι για τους ορθόδοξους χριστιανούς είναι πολύτιμο είδος καθώς είναι συνδεδεμένο με τα μυστήρια του Χρίσματος και του Ευχελαίου. 

Επιπλέον, κατά την ευλογία των άρτων ο ιερέας δέεται: «Εὐλόγησον,  Κύριε, τὸν σῖτον, τὸν οἶνον, καὶ τὸ ἔλαιον καὶ πλήθυνον αὐτὰ ἐν τῇ ἁγίᾳ Ἐκκλησίᾳ ταύτῃ καὶ ἐν τῷ κόσμῳ σου ἅπαντι». Στον 103ο ψαλμό, ο προφήτης Δαυίδ ευλογών τον Θεό ψάλλει «…Οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου τοῦ ἱλαρῦναι πρόσωπον ἐν ἐλαίῳ, καὶ ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει». Στην προσευχή μετά το δείπνο, ευχαριστούντες τον Θεό αναφέρουμε: «Ἀπὸ καρποῦ σίτου, οἴνου καὶ ἐλαίου αὐτῶν ἐνεπλήσθημεν». Το λάδι, είναι αυτό που δίνει το γλυκό φως του στις εικόνες των εκκλησιών, των προσκυνηταριών και των εικονοστασίων, όπου ο χριστιανός προσεύχεται.