Σιμωνόπετρα
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρα συναριθμείται 13η κατά την ιεραρχική τάξη της Αθωνικής πολιτείας. Η ύπαρξή της είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την μορφή του ιδρυτή της οσίου Σίμωνος του Μυροβλύτου. Ο χρόνος δράσης του Οσίου συμπίπτει με την περίοδο της Φραγκοκρατίας(1204-1261). Ο όσιος Σίμων πριν κτίσει την Μονή του, ασκήτευε στο σπήλαιο που βρίσκεται αντίκρυ από την Σιμωνόπετρα. Προσευχόμενος νυχθημερόν και καθώς πλησίαζε η εορτή των Χριστουγέννων, έβλεπε για πολλές νύκτες «ωσάν να εχωρίζετο ένας αστήρ από τον ουρανόν, και εστέκετο επάνω εις την αντικρύ πέτραν, όπου είναι τώρα κτισμένον το σεβάσμιον Μοναστήριον». Ώσπου την νύκτα των Χριστουγέννων «του εφαίνετο ότι ευρέθη εις την Βηθλεέμ της Ιουδαίας ωσάν να έβλεπε… τον Κύριόν μας εσπαργανωμένον μέσα εις την φάτνην» και «θεϊκής ουρανόθεν επενεχθείσης φωνής», έλαβε εντολή να ιδρύσει στον βράχο, που τον φώτιζε το ίδιο «αστροσύνθετον φως», την δική του Νέα Βηθλεέμ, την σημερινή Σιμωνόπετρα.
Η νέα μονή ονομάστηκε από τον κτητορά της Νέα Βηθλεέμ, η ονομασία όμως αυτή δεν κατάφερε να επιβληθεί, αφού η δοξαστική και κατανυκτική περίοδος που ακολούθησε την κοίμησή του καθιέρωσε στο μοναστήρι το όνομα του οσίου Σίμωνα, για να επαληθευτεί έτσι η πρόρρηση της Παναγίας, που τον απέτρεψε να αναχωρήσει από αυτό το μέρος, λέγοντάς του: «μέλλω δοξάσω τον τόπον τούτον με το όνομά σου».
Μετά την κοίμησή του, η μορφή του Οσίου Σίμωνα παραμένει κυρίαρχη και συνεχίζει να επηρεάζει την τύχη και την ιστορία της Μονής. Κατά τα έτη 1365-1371 η Μονή εισέρχεται σε νέα φάση με τον δεύτερο κτήτορα αυτής, τον σέρβο Ιωάννη Ούγκλεση, δεσπότη των Σερρών. Έχοντας ακούσει ο σέρβος δεσπότης για το «μονήδριον του κυρ Σίμωνος, του εν μύροις προσφάτως δοξασθέντος και οφθέντος», και θέλοντας να ευεργετήσει «τους εις αυτό οικούντας διά Χριστόν πτωχούς τω πνεύματι, τους εν αληθεία υιούς και κληρονόμους της βασιλείας των ουρανών» ή σύμφωνα με την παράδοση μετά από θαυματουργική θεραπεία προσφιλούς συγγενικού του προσώπου, ζήτησε την άδεια να το μετατρέψει σε κανονικό μοναστήρι, κτίζοντας «κατά το ενθύμιόν» του στον «ερμαίον» εκείνο τόπο. Μετά τις ανακαινιστικές επεμβάσεις και τις δωρεές του Ιωάννη Ούγκλεση η Σιμωνόπετρα γνώρισε μέρες ακμής και άνθησης, εκείνου δε το όνομα έκτοτε μνημονεύεται αδιαλείπτως ως κτήτορος της μονής.
Σύμφωνα με παραδόσεις, την ίδια περίοδο μόνασε στην Σιμωνόπετρα ο βασιλόγονος Ιωάσαφ, κρύβοντας την ευγενική του καταγωγή. Είναι από τους πρώτους αγίους της Μονής μετά τον Όσιο Σίμωνα και εικονίζεται στην κτητορική εικόνα του Καθολικού κρατώντας τον σταυρό με την επιγραφή «Ο όσιος Ιωάσαφ, υιός του βασιλέως και κτίτορος, εν τη ιδία Μονή ασκήσας». Η μνήμη του βασιλογόνου οσίου συντιμάται με αυτήν του Οσίου Σίμωνος στις 28 Δεκεμβρίου.
Την 11η Δεκεμβρίου 1580 ξέσπασε η πρώτη καταστροφική πυρκαγιά. Ένας κεραυνός που «εν μια καιρού ροπή άρδην απετέφρωσε και κατηνάλωσε» τα κελλιά, τα κειμήλια, τα βιβλία, τα άμφια, τα χρυσόβουλλα και σιγίλλια. Τα τείχη της μονής κατέπεσαν εκ θεμελίων, «ως πάλαι τα ιεριχούντια» και «μόνος ο θείος ναός έμεινεν αβλαβής ως οι τρεις παίδες εν μέσω φλογών των βαβυλωνίων». Η πλειοψηφία των μοναχών διέφυγε με σχοινιά από τα τείχη στον γκρεμό, αλλά μερικοί βρήκαν μαρτυρικό θάνατο.
Το 1725-6 επισκέπτεται για πρώτη φορά την μονή ο ρώσος περιηγητής Βασίλειος Μπάρσκι, μένοντας έκπληκτος μπροστά στο παράτολμο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα της Σιμωνόπετρας, απορώντας «πως και με ποιο τρόπο κτίστηκε εκεί και πως κρατιέται». Είκοσι χρόνια αργότερα το 1744, την επισκέπτεται ξανά καταγράφοντας λεπτομερώς την κατάστασή της και δίνοντας ένα εξαιρετικό σχέδιο της μονής και της περιοχής της, όπως την έβλεπε από την νοτιοανατολική πλευρά. Αρκετά χρόνια αργότερα κατά τον κώδικα της Μονής «τω 1762, Απριλίου 15η, ήλθεν ο πνευματικός παπα-Παίσιος, Σέρβος, με τους καλογέρους του, μίαν τρανταπενταριά… και εμπήκεν εις το μοναστήριόν μας να καθήση παντοτεινά να το φυλάξη και να το κυβερνήση καθολικός νοικοκύρης, και δεν εμπόρεσε, μόνον το άφησε και έφυγεν εις την Μπογδανίαν». Ο παπα-Παίσιος δεν ήταν άλλος από τον ουκρανό και όχι σέρβο, άγιο Παίσιο Βελιτσκόβσκι, μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του ορθοδόξου μοναχισμού στις υπερδουνάβιες χώρες (Ρουμανία, Ρωσσία, Ουκρανία).
Το 1782 συναντάμε ηγούμενο της Σιμωνόπετρας τον εκ Ζακύνθου Διονύσιο Παπαδάτο, που την προίκισε με άγια λείψανα και άλλα κειμήλια, μεταξύ των οποίων και το χέρι του αγίου Διονυσίου Ζακύνθου. Το 1861 ηγούμενος εκλέγεται ο Νεόφυτος Μολάκας (1828-1907), από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας ο οποίος το 1862 ξεκίνησε την ανέγερση της νότιας πτέρυγας και δύο χρόνια μετά το 1864 έθετε, εγκαινιάζοντάς την, την κτητορική της επιγραφή. Τον Οκτώβριο του 1888, εικοσιτρία ολόκληρα χρόνια μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος, ο ηγούμενος Νεόφυτος εξασφαλίζει την άδεια διενέργειας εράνου στη Ρωσσία. Συνοδεία του ιερομονάχου Διονυσίου και του διακόνου Ιωαννικίου, ο σεβάσμιος γέροντας αναχωρούσε για το μακρύ ταξίδι στην ρωσσική γη, φέροντας στις αποσκευές του το παλλάδιον της Μονής, το λείψανο της αγίας ισαποστόλου και μυροφόρου Μαρίας της Μαγδαληνής. Ταξιδεύοντας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ρωσσία, από την Πετρούπολη, την Μόσχα και το Κίεβο μέχρι το Καζάν, την Σαμάρα και το Αστραχάν στην Κασπία, «εν ολοκλήρω 4ετή περιοδεία θαλασσών, ποταμών, σιδηροδρόμων, παγωμένων μερών», τελούν ακατάπαυστα σε κάθε πόλη παρακλήσεις και αγιασμούς μπροστά στα άγια λείψανα.
Καθώς η περιοδεία της Σιμωνοπετρίτικης αντιπροσωπείας στην Ρωσία ολοκληρωνόταν, την νύχτα της 27ης προς την 28η Μαίου 1891 εξερράγη η τρίτη πυρκαγιά με καταστροφικές συνέπειες. Η φωτιά είχε αρχίσει από τον φούρνο και σύντομα επεκτάθηκε στην ανατολική πλευρά την οποία κατέκαυσε ολοκληρωτικά. Η πλειοψηφία των πατέρων βρίσκονταν εκτός μάνδρας σε αγροτικές εργασίες. Στην μονή απόμεναν λίγοι και αυτοί γέροντες, τους οποίους φυγάδευσαν οι νεώτεροι από την κεντρική πύλη και από μία νότια πόρτα κινδύνου. Οι φλόγες κύκλωσαν ολάκερο το μοναστήρι και σε συνδυασμό με τον απόκρημνο βράχο έκαναν τις προσπάθειες σωτηρίας της Σιμωνόπετρας αδύνατες. Καθώς χάραζε η μέρα η φωτιά φανέρωνε ξεκάθαρα το αποτρόπαιο έργο της. Η ανατολική πλευρά με το πέτρινο τειχόκαστρο κάηκε ολοκληρωτικά και έσκασε. Καθώς το προαύλιο ήταν σκεπασμένο και συνεχόμενο με τον ναό, η φωτιά μεταδόθηκε πολύ γρήγορα σε αυτόν: μπρούτζινα μανουάλια και πολυέλαιοι έλιωσαν σαν κερί, η μαρμάρινη αγία τράπεζα ασβεστώθηκε, η αγιογραφία των τοίχων καταστράφηκε, τα κειμήλια κάηκαν όπως και ολόκληρος ο νάρθηκας μαζί με την βιβλιοθήκη και τα πολύτιμα χειρόγραφά της. Μοναδική παρηγοριά έστεκε το άθικτο σκευοφυλάκιο με όλα τα κειμήλια, έγγραφα, άγια λείψανα και άμφια. Τα κτίρια που στέγαζαν τράπεζα, αρχονταρίκι, ηγουμενείο, τέσσερα παρεκκλήσια, νοσοκομείο και κελλιά κάηκαν και αυτά ολοκληρωτικά.
Το βραχύ τηλεγράφημα της Σιμωνόπετρας προς τους μοναχούς του μετοχίου Παντελεήμονος στο Ροστόφ «δηλώσατε τω Αρχιμανδρίτη Νεοφύτω ότι εκάη όλον το Μοναστήριον», βρήκε τον ηγούμενο και τους σιμωνοπετρίτες πατέρες της συνοδείας του, με το εισιτήριο της επιστροφής στις αποσκευές τους ενώ ετοιμάζονταν να αποπλεύσουν από την Οδησσό για το Άγιον Όρος στις 28 Μαίου του 1891. Αναχώρησαν από την Πετρούπολη μεταβαίνοντας στο νησί της Κροστάνδης, όπου τους βοήθησε και τους συμπαραστάθηκε ο άγιος Ιωάννης με 300 ρούβλια, με τον οποίο είχαν την ευλογία να συλλειτουργήσουν. Στην Μόσχα έθεσαν τα άγια λείψανα στον μεγαλοπρεπή ναό του Σωτήρος, έναν από τους μεγαλύτερους της ορθοδόξου Εκκλησίας. Η αγάπη του ρωσικού λαού προς την Αγία Μαγδαληνή και τους Αγιορείτες πατέρες χάρισε την μεγαλύτερη βοήθεια. Η παρουσία της Αγίας σε όλο το μακρύ ταξίδι στην ρωσσική γη υπήρξε τόσο σημαντική που έκτοτε θεωρείται κτητόρισσα της Μονής.
Το 1892 μετά από τέσσερα ολόκληρα χρόνια ξενιτειάς επιστρέφοντας ο ηγούμενος Νεόφυτος στην Σιμωνόπετρα αντίκρυζε το μοναστήρι, που με κόπους και θυσίες είχε ανακαινίσει, σε δραματική κατάσταση. Η σκέψη να κτισθεί το νέο μοναστήρι σε ομαλότερη τοποθεσία εγκαταλείφθηκε «διά το ιστορικόν της θέσεως και σεβάσμιον». Η εκ βάθρων ουσιαστικά προσπάθεια ανακαίνισης της Σιμωνόπετρας ξεκίνησε άμεσα και μέχρι το 1893 είχε ανακαινιστεί το μεγαλύτερο μέρος της μονής, με πρώτο το Καθολικό. Αντί να ανακαινίσει την πλέον κατεστραμμένη ανατολική πτέρυγα, ο Νεόφυτος προτίμησε να κτίσει εκ βάθρων δίπλα της μία καινούργια πολυώροφη, την της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής ονομαζόμενη. Η νέα πτέρυγα ξεκίνησε το 1897 και ολοκληρώθηκε το 1902, με τον ίδιο αρχιτέκτονα που έκτισε το 1862 και την νότια πτέρυγα, Ιωάννη Στυλιανό από την Καστοριά.
Την 9η Μαρτίου 1906, μετά από σαράντα πέντε χρόνια ηγουμενίας ο Γέροντας Νεόφυτος παραιτείται, «υπό του βάρους της ηλικίας και των αλλεπαλήλων ταλαιπωριών και μόχθων καταπονηθείς, και αυτής της οράσεως στερηθείς» παραδίδοντας την ηγουμενία στον επίσης Αλατσατιανό ιερομόναχο Ιωαννίκιο Βαρδαλά, και το μοναστήρι σε κατάσταση ακμής. Στις αρχές του 20ου αιώνα ο αριθμός των μοναχών της μονής ήταν περίπου εβδομήντα, οι περισσότεροι εξ αυτών μικρασιατικής καταγωγής. Ο Γέρων Νεόφυτος εκοιμήθη την παραμονή του Ακαθίστου του 1907.
Ο ηγούμενος Ιωαννίκιος υπήρξε συνοδοιπόρος του Νεοφύτου σε όλη την περιοδεία στην Ρωσσία. Έμαθε την ρωσσική γλώσσα και εργάστηκε «μετά ζήλου και αυταπαρνήσεως». Ικανός πνευματικός έγινε σύντομα πόλος έλξης πολλών πιστών. Ενδεικτική της έλξης που ασκούσε τότε το κοινόβιο της Σιμωνόπετρας στις φιλομόναχες ψυχές είναι η κοινοβίαση το 1907 του 35ετούς δικηγόρου Νικολάου Μητρόπουλου. Ο νεαρός δικηγόρος, ανηψιός του Μητροπολίτη Πατρών Ιεροθέου και ξάδελφος του Αρχιμανδρίτη Ευσεβίου Ματθόπουλου, εκάρη μοναχός το 1908 με το όνομα Νείλος. Την διετία 1909-10, διετέλεσε αρχιγραμματεύς της Ιεράς Κοινότητας αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις. Ο μοναχός Νείλος, κατά κόσμον Νικόλαος Μητρόπουλος, ανήλθε γοργά την κλίμακα των αρετών ασκώντας σιωπηλά τα θεία χαρίσματά του. Χαρίσματα που και ο ανηψιός του, Δημήτριος Μητρόπουλος, καλλιέργησε αναλόγως, ανερχόμενος την μουσική κλίμακα εκείνος και γινόμενος ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς του 20ου αιώνα και διευθυντής της συμφωνικής ορχήστρας της Νέας Υόρκης. Το πέρασμα του Νείλου από την Σιμωνόπετρα υπήρξε σύντομο, αλλά η ακτινοβολία και η προσφορά του μένουν ακατάλυτες και ανεκτίμητες. Χάρη στην διορατικότητά του, το 1908, δωρήθηκε στην μονή το κτήμα του θείου του ιερέα Ιγνατίου Σακελλαρίου στο Παγκράτι, με ναύδριο, «δι’ ιερόν σκοπόν και δη προς εξομολόγησιν των προς τούτο προσερχομένων χριστιανών δωρεάν, και προς αγαθοεργίας…» Αυτό έμελλε να εξελιχθεί στο μετόχι της Αναλήψεως Βύρωνα.
Στα χρόνια του Ιωαννικίου, στις 2 Νοεμβρίου του 1912, έγινε η απελευθέρωση του Αγίου Όρους από τον ελληνικό στόλο, με ναυαρχίδα το θωρηκτό «Αβέρωφ». Το 1919 σε ηλικία μόλις 52 ετών, ο ηγούμενος Ιωαννίκιος εκοιμήθη. Τον διαδέχεται ο απράγμων και ακτήμων Ιερώνυμος (1871-1956), από τα σημαντικότερα πρόσωπα που έχει να παρουσιάσει στην σύγχρονή της ιστορία η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας. Πρόσωπο στο οποίο συνυπήρχαν πολλές και σπάνιες αρετές, ο Γέρων Ιερώνυμος έλαμπε ως έτερον άστρο της Γεννήσεως πάνω στον βράχο της Σιμωνόπετρας. Το 1924 ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος τελεί τα εγκαίνια του ναού της Αναλήψεως στο ομώνυμο σιμωνοπετρίτικο μετόχι. Η αλλαγή όμως του ημερολογίου διχάζει την μονή. Ανήμερα του Ευαγγελισμού, ο Γέροντας Ιερώνυμος θα τελέσει στην Ανάληψη την πρώτη θεία λειτουργία με το νέο ημερολόγιο και μερίδα μοναχών, «εκ δοκησισοφίας παραπλανηθέντων», στασιάζει εναντίον του. Από την μια το θέμα του ημερολογίου, από την άλλη η αντίθεσή του στο καθαρά τοπικιστικό πνεύμα που καθόριζε την επιλογή των νέων μοναχών, αλλά και η ερμηνευόμενη σε κακοδιαχείριση υπερβολική φιλανθρωπία του, οδήγησαν τελικά το 1931, μετά από 43 ολάκερα χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στην Σιμωνόπετρα, στην έξωσή του από την μονή. Αποστέλλεται ως πνευματικός στο Σιμωνοπετρίτικο μετόχι της Αναλήψεως όπου με τον ερχομό του στην Αθήνα ο διψασμένος λαός της Αττικής βρήκε τον πατέρα του. Η μεγάλη του διάκριση και το πνευματικό του μεγαλείο τον έκαναν πνευματικό οδηγό χιλιάδων ψυχών. Στην Ανάληψη τον συνάντησε ο Αλέξανδρος Μωραιτίδης και αργότερα τον περιέγραφε ως: «αρκετά λόγιο και ενάρετο αγιορείτη εκ των ολίγων, πολύ γνωστό εις τας ευλαβείς των Αθηνών οικογενείας» (Με του βορηά τα κύματα, σ. 67). Στις 7 Ιανουαρίου 1957, ανήμερα των Χριστουγέννων με το παλαιό, ημέρα πανηγύρεως της Σιμωνόπετρας, ο Γέρων Ιερώνυμος εκοιμήθει. Το κενό μνήμα του στο μετόχι της Αναλήψεως με το ακοίμητο καντήλι παραμένει έως σήμερα φάρος και παρηγορία για τον αθηναϊκό λαό. Τα δε άγια λείψανα του ενάρετου ηγουμένου της Σιμωνόπετρας επέστρεψαν εκεί που πάντα ανήκαν, παρακαταθήκη και υπόμνηση της ουράνιας πορείας του.
Τα χρόνια της γερμανικής κατοχής ήταν δύσκολα για όλες τις μονές της Αθωνικής πολιτείας. Την ίδια εποχή η Σιμωνόπετρα είχε την ευλογία να κοινοβιάσει ο πρώην Γρηγοριάτης π. Γελάσιος. Λόγω της λειψανδρίας, η αδελφότητα έχει ανάγκη από εξωτερικό πνευματικό. Ο γέρο-Γελάσιος, που ήταν τότε και αρσανάρης, με κινδύνους στην περίοδο του πολέμου μετέφερε με την βάρκα τον παπα-Σωφρόνιο, κτίτορα αργότερα της Μονής Τιμίου Προδρόμου του Essex, από τις αγιοπαυλίτικες σπηλιές, όπου ασκήτευε, για να εξομολογηθούν οι πατέρες.
Καθώς η λειψανδρία μαστίζει όλη την Αθωνική πολιτεία, αρκετά μοναστήρια αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο της ολοκληρωτικής εγκατάλειψης. Η μυστική ζωή βεβαίως συνεχιζόταν από ασκητές και κοινοβιάτες, όπως ο Γέρων Ιωσήφ ο ησυχαστής, ο Εφραίμ Κατουνακιώτης, ο Αθανάσιος Γρηγοριάτης, ο Γέρων Παίσιος, που συνέχιζαν την παράδοση των πατέρων στην σιωπή και στην αφάνεια. Ήταν η φωτιά που έκαιγε κάτω από την στάχτη, προετοιμάζοντας την θαυμαστή εξέλιξη του Θείου σχεδίου.
Μία από τις πρώτες πράξεις της αληθινής αναγέννησης της αθωνικής πολιτείας συντελέστηκε στην Σιμωνόπετρα τον Σεπτέμβριο του 1973, με την μετοίκηση ολόκληρης της, υπό την πνευματική καθοδήγηση του Αρχιμ. Αιμιλιανού, αδελφότητος που εγκαταβίωνε στην Μονή Μεταμορφώσεως των Μετεώρων, επιδιώκοντας «την βαθείαν εσωτερικήν ζωήν εν τη ησυχία διά της ασκήσεως, της προσευχής και της λατρευτικής εμπειρίας». Με την εγκατάσταση της νέας αδελφότητας ο Γέροντας Αιμιλιανός αφοσιώθηκε στην αναδιοργάνωση της εσωτερικής ζωής της Μονής. Αποδίδει σεβασμό και αγάπη στην πείρα των παλαιών γερόντων και καλλιεργεί τον νεανικό ενθουσιασμό, την αφοσίωση και τον ζήλο των νεωτέρων μοναχών. Η μέριμνά του αφορά το σύνολο της μοναστικής ζωής. Mε τις διαρκείς κατηχήσεις του και την πνευματική του καθοδήγηση διαμορφώνει ένα ομοιογενές και ισχυρό κοινόβιο. Βαθύς γνώστης της μοναχικής παραδόσεως και σεβόμενος το Τυπικό της Εκκλησίας, δεν αρκούνταν στους τύπους μιάς εξωτερικής ευλάβειας, αλλά παρουσίαζε κάθε υποτακτικό του ενώπιον του Θεού ως μοναδική προσωπικότητα, «ώστε ο καθένας να νομίζει ότι μόνο γι’ αυτόν ζεί και μιλάει ο Γέροντας».
Στις αρχές του 1995 ένας μόνιμος κλονισμός της υγείας του Γέροντα Αιμιλιανού τον υποχρέωσε να αποσυρθεί σταδιακά από τα ηγουμενικά του καθήκοντα και να εγκαταλείψει το μοναστήρι του και το Άγιον Όρος. Το 2000 ο άγιος Γέροντας παρέδωσε την ηγουμενία στον σημερινό Καθηγούμενο της Μονής Αρχιμ. Ελισαίο, ο οποίος με υιική αφοσίωση και σεβασμό συνεχίζει το έργο του.
ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ
H Μονή Σίμωνος Πέτρας έχει στις Καρυές, τα εξής εξαρτήματα: Τo Aντιπροσωπείο (Kονάκι) της, που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες, το Kελλί του Eυαγγελισμού της Θεοτόκου, που βρίσκεται κάτω από την Aθωνιάδα Σχολή, κοντά στον λάκκο του Άδειν, το Kελλί του Aγίου Nικολάου του Kαπρούλη, το Kελλί του Aγίου Mηνά, με την θαυματουργή του εικόνα, το Kελλί του Tιμίου Σταυρού, ενώ στην πλατεία των Καρυών βρίσκεται το Κελλί του Αγίου Γεωργίου, επονομαζόμενο του Καλαθά. Eπίσης το κτίριο που στεγάζονται οι υπηρεσίες του OTE, δίπλα από τον ιερό ναό του Πρωτάτου, ανήκει στην ιδιοκτησία της μονής. Aγοράσθηκε ως Kελλί εκκλησιαστικό το έτος 1367 παρά της Mεγάλης Mέσης από τον Iωάννη Oύγγλεση και αφιερώθηκε στη Mονή Σίμωνος Πέτρας. Ήταν το πρώτο Aντιπροσωπείο της μονής μέχρι του έτους 1621. Στην ευρύτερη περιοχή της μονής συναντούμε το Κελλί του Αγίου Νικολάου-Δοντά στα όρια της μονής Ξηροποτάμου, που από το 1368 αποτελεί το αγρόκτημα της μονής. H Mονή έχει γύρω από την περιοχή της και άλλα Καθίσματα, όπως: το Κάθισμα του Αγίου Σίμωνα που βρίσκεται δίπλα στο σπήλαιο, όπου ασκήτεψε ο κτήτορας της μονής όσιος Σίμων. Το Κάθισμα του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου, νότια της μονής προς τη θάλασσα. το Kάθισμα της Aγίας Tριάδας, πάνω ακριβώς από εκείνο του Aγίου Σίμωνος, το Κάθισμα του Aγίου Σάββα, νοτιοανατολικά της μονής, στο μέσο του καλντεριμιού προς τον αρσανά, το Kάθισμα Παναγίτσα, που βρίσκεται νοτιοανατολικά της μονής, μέσα στο ρέμα, στα όρια με την Mονή Γρηγορίου και τέλος το Kάθισμα του Aγίου Mοδέστου – Kαραβασαρά, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το λιμανάκι της Δάφνης, όπου και οι παλαιοί αμπελώνες και ελαιώνες της μονής. Στην περιοχή του δάσους υπάρχει το Δασονομείο, με την εκκλησία του Aγίου Δημητρίου, και ένα Ησυχαστήριο: το Κουρτζίδικο , κτίσμα του 19ου αιώνα, που βρίσκεται στα όρια Ιβήρων – Ξηροποτάμου-Σιμωνόπετρας, ένα άλλο Ησυχαστήριο είναι και το Καλαμίτσι, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, κοντά στο Kάθισμα του Aγίου Mοδέστου. Στον αρσανά της Σιμωνόπετρας βρίσκεται ο παλαιός Πύργος και η εκκλησία του Aγίου Nικολάου.
ΜΕΤΟΧΙΑ
Η Mονή έχει και εκτός Aγίου Όρους τα εξής Mετόχια: το Mετόχι του Aγίου Xαραλάμπους στη Θεσσαλονίκη, το Mετόχι της Aναλήψεως του Kυρίου στον Βύρωνα Αττικής, το Mετόχι των Aγίων Aρτεμίου και Aντύπα στη Σίφνο, το Mετόχι της Παναγίας της Tρύγης στο Προπούλι Λήμνου, με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, το Μετόχι του Ευαγγελισμού στην Ορμύλια Χαλκιδικής, το Ιερό Ησυχαστήριο του Oσίου Nικοδήμου στον Πεντάλοφο Γουμένισσας, όπου φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας της Μικρασιάτισσας από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας. Στην Γαλλία έχει το Mετόχι του Aγίου Aντωνίου, νότια της πόλης Λυών. το Mετόχιον της Aγίας Σκέπης στο Solan, στα νότια της Γαλλίας και το Mετόχιον της Mεταμορφώσεως του Σωτήρος στην κεντρική Γαλλία, στην περιοχή Terasson νοτίως της πόλεως Λιμόζ.